Forumcafé Circulair Opdrachtgeverschap

Op maandag 10 juni 2024 organiseerden de Ambassadors of Change van het Opdrachtgeversforum in de bouw een Forumcafé met als thema circulair opdrachtgeverschap.

Al jaren doen we kennis en ervaringen op met circulair bouwen. Van grote tot kleine projecten, programma’s, pilots en innovaties. Ondanks alle ervaringen en ontwikkelingen, blijft circulariteit voor opdrachtgevers en de samenwerking met de markt een uitdagend thema en een grote opgave. Deze middag deelden we met ca. 50 publieke opdrachtgevers onze ervaringen. Startpunt van het gesprek waren verschillende casussen en de Keynote van Noor Huitema van Copper8.

Noor benadrukte nogmaals dat de urgentie en noodzaak van circulair bouwen groot is. Ze laat zien dat de ecologische planetaire grenzen op heel veel gebieden zijn bereikt en dat de bouwsector grote invloed heeft hierop. In Nederland is de bouw verantwoordelijk voor 40% van het primaire grondstofgebruik, veroorzaakt onze sector 11% van de CO2 uitstoot en produceert 24 % van het afval. En de vraag blijft groot: er zijn veel woningen nodig en er is een grote renovatie en vervangingsopgave.
Als we gaan bouwen binnen de planetaire grenzen kunne we onze bijdrage aan de opwarming van de aarde en het verlies aan biodiversiteit verkleinen. Dat kan door niet alleen naar de technische kant te kijken (ontwerp- en materiaalkeuzes) maar ook naar de organisatorische kant, waarbij een waardegedreven, lange termijn samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers centraal staat (circulair aanbesteden en inkopen). En tot slot: maak van de businesscase een valuecase. Dan kijk je niet alleen naar de financiële kosten en opbrengsten, maar ook naar de ecologische en sociale resultaten.
Het Nieuwe Normaal (HHN), een raamwerk ontwikkeld dat is ontwikkelde door een samenwerkingsverband van Cirkelstad, Alba Concepts, Copper8, Metabolic, Witteveen+Bos en de TU Delft, kan hierbij helpen.

De presentatie van Noor Huitema is hier te vinden.

Na de plenaire opening gingen we aan vier stamtafels in gesprek. Samen zochten we antwoorden op verschillende vragen rondom casussen.

Stamgasten Katja Nelissen en Matthijs Baurichter (ProRail) probeerden aan de hand van (tegen)stellingen de vraag Wanneer ben ik een circulair opdrachtgever? te beantwoorden.

Stamgast Jaap Vreeburg, specialist bouwkosten bij het Rijksvastgoed Bedrijf (RVB), heeft zijn ideeën over restwaarde en TCO benadering in de businesscase gebruikt voor de Routekaart verduurzaming. Hij ging in gesprek over de rol van circulariteit bij TCO en zocht antwoorden op de vragen hoe we de restwaarde in relatie tot startwaarde kunnen bepalen en wat reëel is om aan te nemen voor hergebruik in stel 25 jaar? En voor welke componenten speelt dit precies?

De politie heeft een aantal mooie voorbeelden van circulaire initiatieven. Zo bouwden ze een demontabel teambureau, gebruikten oude kleding om stoelen mee te maken en binnenwanden te isoleren, worden zoveel mogelijk auto-onderdelen hergebruikt en kregen sinds 2020 al 6.836 kledingstukken een tweede leven. Maar hoe kan je ervoor zorgen dat deze voorbeelden standaard worden in plaats van een uitzondering? Stamgast Jip Colenbrander ging in gesprek over de circulaire bedrijfsvoeringsambities van de Nationale Politie.

Stamgasten Jan Theunissen en Arthur Friederichs gingen in gesprek over De circulaire renovatiechallenge van wooncorporatie de Alliantie. Corporaties hebben een grote opgave in de bestaande voorraad. Circulaire verduurzaming, waarbij wordt ingezet op maximaal hernieuwbare materialen en een slim bouwproces, helpt CO2 uitstoot die vrijkomt bij de productie van materialen te verminderen, en dat is nodig om de klimaatdoelstellingen te behalen. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Hiervoor zijn slimme oplossingen nodig, ook omdat de oplossingen haalbaar en betaalbaar moeten zijn. De Alliantie heeft de renovatiechallenge uitgezet om de markt uit te dagen. Jan en Arthur probeerden antwoorden te vinden op vragen als: hoe kan je prioriteren je als er nog veel meer ambities zijn? En hoe formuleer je de uitvraag? En natuurlijk: hoe schalen we circulaire initiatieven samen met de markt op?